Afkoop deal tussen Rijk en gemeente Arnhem van bijna 30  miljoen gulden om niet te bouwen in Stadsblokken-Meinerswijk lijkt ‘vergeten’

Ministeriële en gemeentelijke stukken via een WOB-procedure in handen gekomen van Stichting Kloppend Stadshart en bewoners van Haven van Coers geven inzage in een deal die in 1998 werd uitonderhandeld tussen Rijk en gemeente om niet te bouwen in Stadsblokken Meinerswijk. De Ministeries van VROM en V&W kopen de gemeente Arnhem voor bijna 30 miljoen gulden af, om af te zien van de bouw van een woonwijk in Stadsblokken Meinerswijk.

Het Rijk besloot na de hoogwaters van 1993 en 1995 dat er niet meer gebouwd mocht worden in de uiterwaarden. Het programma “Ruimte voor de Rivier” werd opgestart, dat met het oog op klimaatverandering meer ruimte moest gaan maken voor de opvang van grote waterafvoeren. De toenmalige Vinexlocatie Stadsblokken Meinerswijk waarin 900 woningen waren gepland, verviel daarmee als woningbouwlocatie. Om deze schade te compenseren boden de ministeries van VROM en V&W een forse compensatie aan.

Uit de gewobte stukken blijkt dat de gemeente Arnhem aandrong op fikse compensatie voor al gemaakte kosten, maar vooral ook voor de financiële consequenties van het moeten afzien van woningbouw op Stadsblokken Meinerswijk¹. Uiteindelijk kwam het Rijk over de brug met een afkoop van maar liefst 18,2 miljoen gulden². Daar bovenop kreeg de gemeente Arnhem nog 4,5 miljoen gulden vergoeding voor gemaakte plankosten en werden subsidies ter waarde van 4,5 miljoen gulden (BLS³) en 2,5 miljoen (bodemverontreiniging) die bestemd waren voor het ontwikkelen van de woonwijk in Stadsblokken Meinerswijk doorgeschoven naar de ontwikkeling van Malburgen.

Rijk en gemeente Arnhem spraken verder af dat de gewenste 900 woningen in plaats van in Stadsblokken Meinerswijk in Malburgen gerealiseerd konden worden, en dat het bestemmingsplan Stadsblokken Meinerswijk zou worden aangepast conform de beleidslijn Ruimte voor de Rivier. Daarmee was volgens de afspraak woningbouw in Stadsblokken Meinerswijk niet meer toegestaan.

21 Jaar later wil de gemeente toch 430 woningen bouwen op exact dezelfde locatie als destijds en ligt een bestemmingsplan daarvoor klaar ter besluitvorming. Terwijl de waterbergingsopgave vanwege de klimaatverandering alleen maar is toegenomen en Ruimte voor de Rivier actueler is dan ooit. De afkoop en de verplichting om een bestemmingsplan te realiseren zonder woningbouw lijkt 20 jaar na dato simpelweg “vergeten”.

Stichting Kloppend Stadshart stelt dat het ter stemming liggende bestemmingsplan in strijd is met eerdere afspraken gemaakt tussen Rijk en gemeente. Hilde Stroot, woordvoerder voor Stichting Kloppend Stadshart: ”Als je bijna 30 miljoen gulden ontvangt om af te zien van het bouwen van woningen in Stadsblokken Meinerswijk, belastinggeld van u en mij, dan kun je simpelweg niet jaren later toch gaan bouwen. Eerder gemaakte afspraken en uitkeringen van grote bedragen geld kunnen niet simpelweg onder het tapijt worden geschoven. Het voorliggende bestemmingsplan Eilanden 3.0 berust op drijfzand en de vraag is of het rechtsgeldig is.”

Stichting Kloppend Stadshart geeft de Arnhemse gemeenteraad het advies om niet in te stemmen met het bestemmingsplan en overweegt om samen met andere partijen juridische stappen te zetten als het bestemmingsplan toch wordt aangenomen.

¹De gemeente voert daarbij niet alleen al gemaakte kosten en investeringen als schade op maar ook het feit dat 2000 woningen in het duurder segment niet kunnen worden gebouwd,  eventuele claims van derden, derving inkomsten aan OZB en gemeentelijke belastingen en dat de kansen voor versterken van de stedelijke structuur hiermee verloren gaat.

²Het Ministerie van Vrom stelt bereid te zijn een bijdrage te verlenen als bestuurlijke compensatie voor het kwaliteitsverlies wat de stad Arnhem lijdt als gevolg van het niet doorgaan van de Woningbouw locatie Stadsblokken (in dit bedrag zit besloten een niet nader te specificeren bijdrage aan de uitvoeringskosten voor het stedelijke vernieuwingsplan Malburgen, alsmede compensatie voor de door Arnhem gemaakte kosten voor planontwikkeling voor de locatie Stadsblokken) 

³BLS Besluit Locatiegebonden Subsidies

Bijlagen naar de stukken:

1 b Brief v VROM afwikkeling financie uitvoer convenant 20 jan 1998

1 c brief v VROM VINEX uitvoerconvenant 18 dec 1998 Geredigeerd

1 d Brief v VROM PJL 1998 1796m instemm eindvoorstel convenant 18 12 98 Geredigeerd

Meer stukken zijn op verzoek beschikbaar